Het rapport van de Commissie Regulering van werk – onder leiding van Hans Borstlap – bevat vijf bouwstenen voor verbetering. Nummer een en nummer vier hebben we al besproken. De tweede bouwsteen gaat over contractvormen voor werknemers en zelfstandigen. Wat staat erin?

Overzichtelijk stelsel van contractvormen (drie rijbanen)
De Commissie adviseert om te komen tot drie soorten contracten, zodat het voor alle partijen duidelijk is welk type contact hoort bij welk type werk:

• overeenkomsten voor zelfstandigen die werken voor eigen rekening en risico;
• arbeidsovereenkomsten voor werknemers die voor (on)bepaalde tijd werken in dienst van een werkgever;
• uitzendovereenkomsten voor werknemers in dienst van een uitzendbedrijf die tijdelijk werk verrichten dat niet of moeilijk voorzienbaar is.

Afbakening tussen werknemers en zelfstandigen

Naast het verkleinen van de verschillen in behandeling tussen werknemers en zelfstandigen  zijn geschikte en eigentijdse criteria nodig om deze categorieën werkenden van elkaar te onderscheiden. De manier waarop het werk feitelijk wordt uitgevoerd, komt centraal te staan. De contractvorm en de wil van partijen zijn niet langer relevant. Het gezagscriterium wordt verduidelijkt en gemoderniseerd.

Oneigenlijk gebruik van driehoeksverhoudingen tegengaan
In beginsel is de feitelijke werkgever van de werknemer ook juridisch de werkgever, met de bij hem geldende arbeidsvoorwaarden. Gebruikmaken van driehoeksrelaties, zoals payrolling, contracting, detachering of uitzending, waarbij de contractuele werkgever een andere partij is dan de eigenaar of exploitant van de onderneming waarin of waarvoor de werknemer werk verricht, kan niet zomaar meer. Concurrentie op loonkosten via driehoeksverhoudingen wordt zo tegengegaan.

Bij uitzending door uitzendbureaus is het gerechtvaardigd dat een ander werkgever is, namelijk de uitzendwerkgever. Het uitzendbureau heeft namelijk een actieve rol bij het bijeenbrengen van de vraag naar en het aanbod van tijdelijk werk dat qua duur en omvang van tevoren niet of moeilijk te overzien is (allocatiefunctie). Hierbij blijft een verlicht ontslagregime gelden. Dit betekent niet dat de uitzendwerknemer tegen minder gunstige arbeidsvoorwaarden werkzaam is dan eigen werknemers van de opdrachtgever.

Vergroot de opeisbaarheid van rechten voor werkenden

Een ordelijke en eerlijke arbeidsmarkt is overzichtelijk. Zo kunnen werkenden hun rechten beter opeisen. De regels zijn kenbaar, duidelijk en goed te handhaven door bevoegde instanties. Werkenden krijgen laagdrempelige hulp om hun rechten te effectueren (arbeidsombudsman), zodat zij krijgen waarop zij recht hebben. 

Tip: Het kabinet komt uiterlijk 1 april met een reactie. De Commissie heeft overigens lijnen willen uitzetten voor meerdere kabinetsperioden. We houden u op de hoogte.