Een nicht ontvangt van haar oom bij notariële akte van schuldigerkenning een papieren schenking van € 50.000. Over de hoofdsom vergoedt de oom jaarlijks 6% rente. Het schuldig erkende bedrag is te allen tijde aflosbaar maar pas opeisbaar bij zijn overlijden. Bij zijn faillissement, surseance van betaling, onder curatele stelling of het verlies van het vrije beheer over zijn vermogen is de schenking direct opeisbaar of kan de oom de schenking herroepen. De nicht ontvangt een aanslag schenkbelasting van ruim € 14.000. Terecht?

Onzekere vordering?
De nicht stelt dat de schenking pas bij overlijden van de oom moet worden belast. Dan staat immers pas vast dat het bedrag in geld wordt uitgekeerd. Dan is ook pas bekend of er voldoende vermogen is om het geld uit te betalen en dat de schenking niet is herroepen. Het is met andere woorden een  onzekere vordering die nu geen waarde heeft.

Schenking onder ontbindende voorwaarde
Volgens de rechtbank is echter sprake van een schenking onder ontbindende voorwaarde (kort gezegd: ja, tenzij). De nicht heeft vanaf dat moment een verwachting die zij tevoren niet had, te weten dat zij (uiterlijk) bij het overlijden van haar oom € 50.000 zal ontvangen. De schenkbelasting is in zo’n geval verschuldigd op het moment van de schenking. Er is geen sprake van een onzekere vordering omdat de oom financieel nu in staat is het geldbedrag daadwerkelijk uit te keren. Er is nu ook een reële verwachting dat de nicht het geldbedrag op termijn zal ontvangen. Bovendien betaalt de oom daadwerkelijk 6% rente per jaar waardoor er geen aanleiding is de schenking lager te waarderen dan het nominale bedrag. Alleen als één van de onzekere gebeurtenissen plaatsvindt vervalt de aanspraak.

Tip: De papieren schenking wordt vaak ingezet in het kader van successieplanning. Daarbij is juist de bedoeling dat door belaste schenkingen voorafgaand aan het overlijden al vermogen overgaat naar erfgenamen. Zo wordt de vermogensovergang per saldo belast tegen een gunstiger tarief en met gebruikmaking van extra vrijstellingen.