Een schoonmaakster werkte op twee locaties, 10 uur per locatie. Als een van de locaties wordt gesloten, wijst de werkgever haar voor deze 10 uur een andere locatie toe. Daar verschijnt ze niet, naar haar zeggen omdat zij deze niet (tijdig) kan bereiken met de haar ter beschikking staande vervoermiddelen. Werkgever en werknemer komen er niet uit en er volgt een ontbindingsverzoek van de gehele arbeidsovereenkomst. De schoonmaakster bepleit gedeeltelijke ontbinding. Kan dat?

Kan de rechter een arbeidsovereenkomst gedeeltelijk ontbinden?
De hoogste rechter oordeelt dat de wettelijke regeling van de arbeidsovereenkomst niet voorziet in gedeeltelijke ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de rechter. Wel merkt hij op dat deze mogelijkheid wordt bepleit in het eindrapport van de Commissie Borstlap. Maar dat gaat over mogelijk toekomstig arbeidsrecht. 

Hoe kunnen werkgever en werknemer het zelf oplossen?
Partijen kunnen de arbeidsovereenkomst zelf op andere manieren gedeeltelijk beëindigen:

1. Partijen kunnen schriftelijk overeenkomen de arbeidsovereenkomst gedeeltelijk te beëindigen.
2. Een algeheel ontslag kan worden gevolgd door een nieuwe, aangepaste arbeidsovereenkomst.
3. De arbeidsovereenkomst kan gedeeltelijk worden ontbonden op grond van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst.
4. De werknemer kan gehouden zijn in te stemmen met een voorstel van de werkgever tot wijziging van de arbeidsovereenkomst, dat in resultaat neerkomt op een gedeeltelijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
5. De werkgever kan op grond van de Wet flexibel werken of op grond van goed werkgeverschap gehouden zijn met een daartoe strekkend voorstel van de kant van de werknemer in te stemmen.

Voorstel tot wijziging arbeidsovereenkomst door werknemer
De werknemer kan voorstel tot wijziging van de arbeidsovereenkomst ook voorwaardelijk – als verweer of als tegenverzoek – doen in een procedure waarin de werkgever ontbinding van de arbeidsovereenkomst heeft verzocht. Zo’n tegenvoorstel van de werknemer tot gedeeltelijke beëindiging kan er toe leiden dat er voor ontbinding van de gehele arbeidsovereenkomst eigenlijk geen redelijke grond meer is. De werkgever kan in zo’n geval op grond van goed werkgeverschap gehouden zijn in te stemmen met het wijzigingsvoorstel van de werknemer.

Mogelijk recht op gedeeltelijke transitievergoeding
Indien de werkgever in een ontbindingsprocedure instemt met een wijzigingsvoorstel van de werknemer als hiervoor bedoeld, of indien de rechter oordeelt dat een voorwaardelijk tegenverzoek van de werknemer tot wijziging van de overeenkomst op grond van goed werkgeverschap toewijsbaar is, kan wegens deze gedeeltelijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst recht bestaan op een gedeeltelijke transitievergoeding.

Tip: De werknemer kan gedeeltelijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst vragen, ook als tegenverzoek in een ontslagprocedure. Of het verzoek toewijsbaar is, hangt sterk af van de omstandigheden. Is dat het geval, dan kan recht bestaan op een gedeeltelijke transitievergoeding.